2012 - ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ 'ΦΙΛΜ ΝΟΥΑΡ' (Έλενα Γανδά - Μαρία Κενανίδου - Λυδία Χατζηιακώβου - Δήμητρα Χατζηπαύλου - Δημήτρης Συμεωνίδης - Μαρία Μιτζάλη - Βασίλης Καρκατσέλης - Τόλης Κεσίδης - Φασίλ Βαχίτ - Δόμνα Γούναρη - Χριστίνα Βούλγαρη - Έλενα Ανδρέου - Χριστίνα Σέρρου - Βίκυ Παπαγγελή - Λυδία Δαμπασίνα)

«Θεσσαλονίκη: μνημεία-γέφυρες στο ιστορικό χθες και το σήμερα»                                                                                                                                                (Περιοδικό 'Φιλμ Νουάρ' τευχ. 53  20-12-2012)

(Συνέντευξη της Έλενας Γανδά) 

Τί ρόλο παίζουν τα μνημεία μιας πόλης στη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου;     

Τα μνημεία μιας πόλης είναι σημεία αναφοράς  στο ιστορικό παρελθόν της, τον πολιτισμό της,  είναι η σύνδεση του χθες με το παρόν αλλά και με  το μέλλον της. Η αξιοποίηση των πληροφοριών  που μας παρέχουν μας εξοπλίζουν με πληρέστερη γνώση  του πολιτισμικού παρελθόντος και μας εφοδιάζουν με τα απαραίτητα γνωστικά εργαλεία για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του μέλλοντος. Η πόλη μας έχει  αδιάκοπτο ιστορικό παρελθόν όπως φαίνεται από τα πολλαπλά μνημεία διαφορετικών χρονικών περιόδων, που μπορούν να μας εμπνεύσουν για την διατήρηση και συνέχεια του Πολιτισμού της. 

Ποιές δυσκολίες αντιμετωπίζει μια φωτογραφική ομάδα σαν τη δική σας στο ιδιαίτερο περιβάλλον που όλοι βιώνουμε;                                                                                                                   Οι ομάδες φωτογραφίες που λειτουργούν στην πόλη μας, σαν τους κλικ-ers της Θέρμης που συμμετέχω, είναι φωλιές δημιουργικής έκφρασης και αποτελούν φυτώριο νέων φωτογράφων. Η έλλειψη σύνδεσης των ομάδων αυτών με φορείς και κέντρα αποφάσεων Πολιτισμού είναι σημαντικός λόγος για την μη ολοκληρωμένη ανάπτυξή τους.                                                                                                                     Ειδικά σε καιρούς κρίσης  που οι Τέχνες και ο Πολιτισμός χτυπιούνται βάναυσα με περικοπές και καταργήσεις φορέων πολιτισμού, ουσιαστικά αποθαρρύνονται ή και καταργούνται οι πρωτοβουλίες  λειτουργίας ομάδων φωτογραφίας.                                                                                                                 Στις νέες συνθήκες κρίσης που βιώνει η χώρα είδαμε τμήματα φωτογραφικών ομάδων των Δήμων να κλείνουν, αξιόλογοι καθηγητές φωτογραφίας και άλλων καλλιτεχνικών μαθημάτων να χάνουν τη δουλειά τους . Το μεράκι  και η αγάπη για την φωτογραφία είναι αυτά που σε πείσμα των περικοπών και των αποκλεισμών επιτρέπουν στις  ερασιτεχνικές ομάδες  φωτογραφίας να επιβιώνουν αυτοχρηματοδοτούμενες και  λειτουργώντας  εκ των ενόντων.

Τί προσφέρει σε έναν ερασιτέχνη φωτογράφο η ενασχόλησή του με τη φωτογραφία στη δύσκολή αυτή εποχή;                                                                                                                                               Απαντώντας προσωπικά, η τέχνη είναι άμυνα, είναι  παρηγορία και άντληση δύναμης. Η πείνα του φωτογράφου για δημιουργία και οι δραστηριότητες που αναπτύσσει, εκτός από την προσωπική ικανοποίηση και πληρότητα που του παρέχει, τον πεισμώνει και τον δυναμώνει να αντισταθεί και να αντιμετωπίσει τα δύσκολα.                                                                                                                             Πέρα όμως από το ατομικό κομμάτι, ο ερασιτέχνης φωτογράφος είτε με το έργο του αλλά και  μέσα από συλλογικές  δράσεις μπορεί να αποτελέσει πόλο παρέμβασης, κοινωνικής ευαισθητοποίησης, αλληλεγγύης και εν τέλει αντίστασης  κατά των  αποκλεισμών  και της  υποβάθμισης του Πολιτισμού στις μέρες μας.

Έκθεση  «ORDET [Λόγος]» στη γκαλερί του ΜΙΕΤ

 (Περιοδικό 'Φιλμ Νουάρ' τευχ. 49  22-11-2012)

(Συνέντευξη της Μαρίας Κενανίδου)


Τα έργα που αποτελούν την έκθεση είναι σε πρώτο επίπεδο ανάγνωσης τελείως διαφορετικά μεταξύ τους, τουλάχιστον αισθητικά. Τί είναι αυτό που τα συνδέει;                                                                                                                             Αυτό που τα συνδέει είναι η αλήθεια τους και το εσωτερικό φως που τα διαπερνά και το ότι ενέχουν τις αλληλένδετες πτυχές του Λόγου, ενός νοηματικού όλου που προέρχεται από τη σύγκρουση ανάμεσα στην ψυχή και στο σώμα, στην ύλη και το πνεύμα, συναρθρώνοντας βίωμα και σκέψη, εκδιπλώνοντας τελικά τον Λόγο ως συστατικό γνώρισμα της ύπαρξης.

Πώς ανιχνεύεται η σχέση Λόγου-Ανθρώπου μέσα από το έργο των καλλιτεχνών που συμμετέχουν στην έκθεση;                                                                                                                                                                                                     Τα έργα της έκθεσης εστιάζουν στον κοινό τόπο ταινίας και έκθεσης: πολιτικό-κοινωνικός λόγος, πνευματικότητα και ψυχική δύναμη, όσμωση μορφής-περιεχομένου, ρόλος της εικόνας στη διαμόρφωση της δομής του σύγχρονου Λόγου. Στη δίνη μιας εποχής του άμετρου, της κρίσης και της ανασφάλειας, της αυθαιρεσίας, του θορύβου, της καταστροφής και της σύγχυσης, η στοχαστική δύναμη του Λόγου του Dreyer αποκαλύπτει την οντολογική του λειτουργία, που μας επιτρέπει να εισχωρούμε στο βάθος, στην ουσία, μέσα από το διαφραγματικό φακό του κάθε καλλιτέχνη επιδιώκοντας μια συνομιλία, ένα διάλογο. Εισχωρεί και ανακαλύπτει το αυθεντικό ποιείν του ανθρώπου ως επινοητική δυνατότητα, γενεσιουργική δύναμη με το αρχέγονο νόημα, ενεργοποιώντας το αίνιγμα της ουσίας της Ζωής και του Θανάτου. Μέσα από την εικονοποιία του Dreyer αλλά και των καλλιτεχνών της έκθεσης αποπειράται μία ανίχνευση της σχέσης Λόγου-Ανθρώπου θέτοντας τον άνθρωπο ενώπιον των ορίων του: ως πού μπορεί να προχωρήσει o Λόγος· o Λόγος, ως κοινός τόπος, όπου η λογική και η μεταφυσική συναντώνται· όπου η επιθυμία αποκτά ισχύ, ως αντίδοτο στην αναιμία της σκέψης· ως έκφραση της εσωτερικής αλήθειας των πραγμάτων· ως κώδικας αναγνώρισης του πραγματικού που ανοίγει το πεδίο του μέλλοντος· ως διαμορφωτική δύναμη του κόσμου.                                                                   

(Συνέντευξη της Λυδίας Χατζηιακώβου)

Ο Dreyer είναι ένας κλασσικός του κινηματογράφου που εναντιώθηκε μέσα από τις ταινίες του στον φανατισμό και στον θρησκευτικό δογματισμό, τη μισαλλοδοξία και την προκατάληψη. Πώς ακριβώς έγινε η αφορμή για να στηθεί αυτή η έκθεση;                                                                                                                                               Η αφορμή δόθηκε καταρχάς από τη σύμπτωση μεταξύ του τίτλου της φετινής ΦωτοΜπιενάλε και της ταινίας του Dreyer “Ordet” (Λόγος), που πραγματεύεται ζητήματα πίστης και παρουσιάζεται στην έκθεση πλάι στα έργα των συμμετεχόντων καλλιτεχνών. Η αρχική πρόθεση λοιπόν ήταν να προσθέσουμε μια ακόμη παράμετρο στη θεματική της Μπιενάλε – την ένταση μεταξύ θρησκευτικού και λογικοκρατούμενου Λόγου – συναισθήματος, ενσυναίσθησης, λογικής και γνώσης. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, η αισθητική και η σκηνοθετική ματιά της ταινίας – το φως και οι σκιές, η επιβλητικότητα της φύσης, ο χειρισμός των ηθοποιών – όλα στοιχεία που παίζουν κεντρικό ρόλο στη διαπραγμάτευση του θέματος, επηρέασαν σημαντικά την επιλογή των καλλιτεχνών.

Ποιά ζητήματα θέτουν οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες στο διάλογό τους με το κοινό;                                                         Όσο και αν τα έργα της έκθεσης είναι διαφορετικά μεταξύ τους και διατηρούν την αυτονομία τους μέσα από την τοποθέτησή τους στο χώρο, διατρέχονται όλα έναν κοινό παρονομαστή: την κυριαρχία της φύσης και την απουσία της ανθρώπινης μορφής ή την διακριτική της παρουσία που ποτέ δεν συνδέεται άμεσα με το κοινό, είτε λόγω απουσίας βλέμματος, είτε λόγω πληθώρας βλεμμάτων. Συνολικά, τα απαλλαγμένα από ανθρώπινη μορφή τοπία και οι “απρόσωποι” χαρακτήρες μεταφέρουν στο θεατή μια αίσθηση αβεβαιότητας, ένα ερωτηματικό για τη φύση των χαρακτήρων και για το χαρακτήρα της φύσης, λειτουργώντας σαν ένας προθάλαμος προσωπικών ανιχνεύσεων.                                                                                                                                      

Έκθεση  «Accrochage» της Δήμητρας Χατζηπαύλου στο   .ΕS

 (Περιοδικό 'Φιλμ Νουάρ' τευχ. 49  22-11-2012)

(Συνέντευξη της Δήμητρας Χατζηπαύλου)

Οι φωτογραφίες που αποτελούν την έκθεσή σου φαίνεται με την πρώτη ματιά να μην αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο. Ποιό είναι το νήμα που τις ενώνει;                                                                                                                 Φωτογραφίζω αυτό που υπάρχει, αυτό που πραγματικά βλέπουμε. Κινούμαστε ανάμεσα σε εικόνες, σ' ένα τρομακτικό αριθμό από εικόνες. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο άνθρωπος του σήμερα είναι πιο ''ανοιχτόμυαλος'' από τον άνθρωπο του χτες. Τόσα γυμνά σώματα απεικονίζονται στη διαφήμιση, στον κινηματογράφο και σε άλλες πτυχές της ζωής μας. Τόσοι διαφορετικοί άνθρωποι (άλλοι με πολλά τατουάζ, με διαφορετικά χρώματα μαλλιών ακόμα και πράσινο και μπλε) γύρω μας περιστρέφονται. Τόσες ανάγκες που δεν είχαμε φανταστεί ότι θα έχουμε και τόσα προϊόντα διαφήμισης να μας συντροφεύουν. Παρόλα αυτά παρατηρώ πως κρίνουμε τους ανθρώπους σύμφωνα με τη δική μας εικόνα. Ψάχνουμε να βρούμε γύρω μας μία σύνδεση που εμείς έχουμε συνηθίσει να αναγνωρίζουμε ως σύνδεση. Έτσι, αμφιβάλλω και προσπαθώ να φωτογραφίζω με την ίδια ''σύγχυση'', που υπάρχει και στην παρούσα έκθεση, στο μυαλό μου. Δεν ξέρω αν θα κρίνω ποτέ μια εικόνα ως καλή ή μια έκθεση ως  επιτυχημένη. Η μόνη αλήθεια που έχω βρει είναι αυτή η σύγχυση που υπάρχει στη ζωή του καθένα από εμάς, η οποία εξελίσσεται σαν ένα ντόμινο. Εμείς απλά συνεχίζουμε χωρίς καμία επιμέλεια.

Η ενασχόλησή σου με το γυμνό σημαίνει κάτι για σένα;                                                                                                         H σχέση μου με το γυμνό ή καλύτερα η ματιά μου ως προς αυτό είναι παιδική. Προσπαθώ ακόμα για αυτό. Είναι δύσκολο να το πετύχει κανείς, γιατί μεγαλώνουμε, βλέπουμε, κρίνουμε σύμφωνα με όσα έχουμε δει, συμβιβαζόμαστε. Σε όλη αυτή την εσωτερική πρόσθεση κρίνω απαραίτητη την αφαίρεση. Το ξέρω, η συναισθηματική  αφαίρεση δεν είναι μία εύκολη πράξη, πόσω μάλλον για ένα ''παιδί''. Αλλά, παρ’ όλα αυτά, είναι η μόνη λύση για μια ειλικρινή απόδοση. Έτσι λοιπόν αφαιρώ εικόνες από τη βιολογική μου εξέλιξη, από όσα ακούω ή βλέπω ( κατηγοριοποιώντας τα σε ένα τμήμα ανάπτυξης, ηλικιακής και προσωπικής).Προσπαθώ να φθείρω τα έντονα χρώματα και τα συμπαγή σχήματα, και να επεξεργαστώ αυτές τις εικονικές μνήμες χωρίς ήχο και στέρεα μορφή. Τότε, το γυμνό γίνεται ένας λευκός καμβάς, τόσο ειλικρινής όσο ποτέ δεν είχαμε δει, παρά μόνο ως παιδιά.

Ως νέα φωτογράφος βλέπεις την καλλιτεχνική φωτογραφία ως μια πιθανή επαγγελματική διέξοδο;   

Σπουδάζω αρχιτεκτονική και φωτογραφίζω. Φωτογραφίζω στην κλίμακα που κάποιος άλλος   δουλεύει ως φωτογράφος, ασχολείται με τη φωτογραφία ή την έχει ανάγκη. Δεν μπορώ να εκφράσω έναν ορισμό για αυτό που νιώθω ότι με ωθεί στη φωτογραφία γιατί τότε φοβάμαι πως θα σταματήσω να φωτογραφίζω όπως κάποιος νιώθει, γεύεται, εκφράζεται, εκτονώνεται. Μεγαλώνω σε μία εποχή που η απόδοση μιας διαδικασίας έκφρασης μεταφράζεται ποσοτικά και όχι ποιοτικά. Οτιδήποτε δεν αποδίδει κέρδος εκφράζει μία ''οικιακή'' απασχόληση. Αυτό που πραγματικά πιστεύω (γνωρίζοντας τον ρομαντισμό μου, λόγω ηλικίας), είναι ότι ένας φωτογράφος χρειάζεται να μένει πιστός στις ''διατροφικές'' του συνήθειες, αυτές που αληθινά τον τρέφουν για να ''παράγει'' μια εικόνα.  Όταν μετατραπεί η έκφραση και το βίωμα σε έργο, τότε μπορούμε να μιλήσουμε για επαγγελματικές διεξόδους ή εξόδους για την εποχή μας.

Έκθεση «Φυγές» του Δημήτρη Συμεωνίδη  στην Gallery Toss                                     (Περιοδικό 'Φιλμ Νουάρ' τευχ. 45  25-10-2012)

(Συνέντευξη του Δημήτρη Συμεωνίδη)

Η γυναίκα που φεύγει είναι κάτι δραματικό για έναν άνδρα. Εσύ το αντιμετωπίζεις με έναν ανάλαφρο τρόπο. Πώς ακριβώς λειτουργεί μέσα σου αυτή η φυγή;

Όταν κάποιος φεύγει είναι σκληρό και για τους δύο. Τουλάχιστον εκ πρώτης όψεως. Συνήθως σε μία τελματώδη σχέση, πιο αποφασιστική εμφανίζεται μία γυναίκα στο να φύγει. Εμείς βολευόμαστε περισσότερο σε μία κατάσταση, έχουμε λόγω κοινωνικών αντιλήψεων και συμπεριφορών περισσότερες διεξόδους διασκέδασης, χόμπυ, δραστηριοτήτων που μας γεμίζουν.

Έτσι στις φωτογραφίες μου βλέπουμε γυναίκες άλλες πολύ αποφασιστικές, άλλες με αμφιβολίες αλλά που όλες προχωράνε μπροστά πηγαίνοντας σε ένα συμβολικό φως. Βλέπουμε γυναίκες που κοιτάζουν πίσω τους για ένα κομμάτι του εαυτού τους που πλέον  αφήνουν και άλλες που με αυτοπεποίθηση και ίσιο κορμί εγκαταλείπουν.

Φεύγουν με αξιοπρέπεια ή όχι, σίγουρα όχι ανάλαφρα και διεκδικούν μία νέα ζωή. Μετά από μία φυγή υπάρχει μία καινούρια αρχή. Το ίδιο θα έπρεπε να κάνουμε και οι άντρες. 

Νιώθεις ότι μ' αυτή τη δουλειά εξορκίζεις το κακό και απομυθοποιείς την κατάσταση της φυγής;

Δεν βρίσκω κάτι κακό για να το ξορκίσω. Ίσως είναι στη φύση μας όλοι αυτοί οι κύκλοι που κάνει η ζωή. Έχω μία φωτογραφία σε ένα λούνα-παρκ. Η γυναίκα φεύγει προς το φως αλλά σε λίγο πάλι γυρίζει εκεί που ξεκίνησε.

Ζούμε μία ζωή βασισμένη σε κανόνες κοινωνικούς και κυρίως θρησκευτικούς. Δεν ξέρω κατά πόσο οι κανόνες αυτοί συμβαδίζουν με τα πραγματικά μας ένστικτα και την ανθρώπινη φύση.

Πώς συνδιαλέγεται ο γυναικείος λόγος με τις φωτογραφίες σου και πώς συνυπάρχει μ' αυτές στην έκθεση;

Είχα την τύχη να γνωρίσω δύο συγγραφείς, την Μαίρη Κλιγκάτση και την Κατερίνα Χανδρινού, οι οποίες με την γυναικεία ματιά τους και τον υπέροχο λόγο τους αναδεικνύουν ακόμα πιο πολύ το νόημα των φωτογραφιών. 

Δεν επεξηγούν απόλυτα. Δίνουν με έναν ιδιαίτερο τρόπο, σχεδόν ποιητικό ερεθίσματα για σκέψη, δημιουργούν ίσως αντίλογο και ταυτόχρονα εξάπτουν ακόμα πιο πολύ την φαντασία.

Στην έκθεση τα κείμενα βρίσκονται δίπλα από τις φωτογραφίες, έτσι έχουν άμεσες συνέπειες στη σκέψη του θεατή.

Εκθέσεις του Νίκου Ευαγγελόπουλου και της Μαρίας Μιτζάλη στα Λουτρά Παράδεισος                                                                                (Περιοδικό 'Φιλμ Νουάρ' τευχ. 41  27-9-2012)

(Συνέντευξη της Μαρίας Μιτζάλη )

Τί διαπραγματεύεστε με το έργο σας και ποιά η σύνδεσή του με την  φυσική και πνευματική κάθαρση στην οποία παραπέμπει ο χώρος;                                                                                                                                                                         Η ιδέα του έργου είναι να δημιουργηθεί ένας μικρός προσωρινός ναός στο κέντρο της πόλης αφιερωμένος στο σώμα,  προβάλοντας δημόσια την καθημερινή ιδιωτική “ιεροτελεστία” του πλυσίματος. Μια ωδή για το πεπερασμένο, το εναλασόμενο, το ζωντανό, το ανθρώπινο. Το στοίχειο του νερού, η αρχή της ζωής, είναι σύμβολο ρυθμού και μεταβλητότητας. Γι αυτό και ο καθαρισμός του σώματος, η διαδικασία της βύθισης και της ανάδυσης , το πέρασμα μέσα από το νερό, συμβολίζει για διάφορες θρησκείες τον θάνατο ενός παλιού εαυτού, τον εξαγνισμό και την αναγέννηση της ψυχής και της συνείδησης, καθώς και το πέρασμα από μια φάση της ζωής στην επόμενη.

Σε ποιο βαθμό νομίζετε ότι συμβάλλει η “κατά μόνας” εξερεύνηση του γυμνού μας σώματος στο καθημερινό μπάνιο στην συμφιλίωσή μας με τη φθαρτότητά του;                                                                                                              Το καθημερινό μπάνιο είναι μια ώρα της ημέρας που κανείς έχει την ευκαιρία συνήθως να περνάει λίγη ώρα αναπόσπαστα μόνος, γυμνός με το σώμα του και θεωρώ ότι τότε ίσως συνειρμικά, αναρωτιέται για τα πλέον υπαρξιακά ζητήματα μέσω της παρατήρησης μικροαλλαγών πάνω στο σώμα. Έτσι κάτω από το ντους έρχεται μια μικρή στιγμή αυτογνωσίας και συμφιλίωσης με τη φθαρτότητα μας. 

Γιατί επιλέξατε να παρουσιάσετε “άυλες” φωτεινές, κινούμενες εικόνες ανθρώπων στο ιδιωτικό λουτρό της κατοικίας τους και όχι “στατικές” φωτογραφίες;                                                                                                                    Αυτό το έργο είναι έτσι σχεδιασμένο, ώστε να ενσωματώνεται μέσα στο χώρο - ο χώρος ο ίδιος είναι κομμάτι του έργου. Οι προβολές κινουμένων εικόνων πάνω στους τοίχους, που οριοθετούνται από τις αρχιτεκτονικές γραμμές του Χάμαμ, ενισχύει αυτή τη σχέση.

       Φεστιβάλ φωτογραφίας με άρωμα Βαλκανίων
       (Περιοδικό 'Φιλμ Νουάρ' τευχ. 41  27-9-2012) 


(Συνέντευξη του επιμελητή της έκθεσης "Καθόλου Τυχαία μαζί" Βασίλη Καρκατσέλη)

Με ποιο τρόπο τόσοι πολλοί φωτογράφοι από διάφορες γωνιές των Βαλκανίων βρίσκονται "Καθόλου Τυχαία μαζί";                                                                                                                                                                                       Το δίκτυο που στήσαμε στα Βαλκάνια με το ΦΚΘ, 15 χρόνια τώρα, λειτουργεί και αποδίδει.  Ίσως είναι το δεκανίκι για να ανταπεξέλθουμε από την κρίση.                                                                                                                        Επίπεδο δεύτερο, που απευθύνεται κυρίως στους φωτογράφους και τους  ειδικούς της θεωρίας.  Σήμερα η φωτογραφία δεν είναι μία. Υπάρχουν πολλοί τρόποι έκφρασης και δημιουργίας με το συγκεκριμένο μέσον. Και στο επίπεδο του περιεχομένου (τι θέλουμε να πούμε με το έργο μας) και στο επίπεδο της φόρμας (πως το διατυπώνουμε). Αυτά είναι το καθόλου τυχαία.                                                                                                                  Το μαζί είναι η θέση μας για την εποχή, για την κρίση, για τη δημιουργία, για το διάλογο περί τέχνης και τη θέση της στην κοινωνία.

Τί διαπραγματεύεται η έκθεση στο Γενί Τζαμί;                                                                                                             Την σχέση του ανθρώπου με τον εαυτό του,  το ασυνείδητο, τους άλλους και την κοινωνία.  

                                                

Αποτελεί η φωτογραφική παραγωγή των Βαλκανικών χωρών ένα ενιαίο σύνολο, έτσι ώστε να μπορούμε να μιλάμε για “Βαλκανική Φωτογραφική Σκηνή”;                                                                                                                      Τα Βαλκάνια είναι μία ενιαία ενότητα χωρών, με πολιτιστικούς παράγοντες οι οποίοι ταυτόχρονα ενοποιούν και διαχωρίζουν. Σαν δένδρο, που αν και ριζωμένο στα βουνά του, στέκει μεταξύ Δύσης και Ανατολής. Οι ευκολίες στην επικοινωνία και τις μετακινήσεις ομογενοποιούν και ταυτόχρονα κάνουν ορατές τις διαφορές. Η σύγχρονη Ευρωπαϊκή φωτογραφική σκηνή ψάχνει να βρει τον εαυτό της, πέρα από τις κατηγοριοποιήσεις που υπήρχαν και λειτουργούσαν είκοσι χρόνια πριν. Οι παλιές σχολές με το ξεχωριστό και ευδιάκριτο έργο, το ίδιο. Γιατί όχι και η Βαλκανική;

                




                                                                                                      
Δύο εκθέσεις φωτογραφίας, στα πλαίσια του 15ου Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης

(Περιοδικό 'Φιλμ Νουάρ' τευχ. 38  21-6-2012)

(Συνέντευξη του Τόλη Κεσίδη και του Φασίλ Βαχίτ, που συμμετέχουν στην έκθεση “λίγο κοντά λίγο μακριά” “προσωπεία")

Πώς βιώνουν την “Ου – Τοπία” (τίτλος μιας άλλης έκθεσής σας που 'τρέχει' παράλληλα) οι νέοι στην εποχή που ζούμε; 

Η Ου-Τοπία είναι το μέσα και το έξω μας, η καθαρότητα της ματιάς μας, το δύσκολο να είναι εύκολο ... Όταν ο θεατής βρίσκεται απέναντι στο έργο, είναι υποχρεωμένος να βρεθεί αντιμέτωπος με την όποια πραγματικότητα του επιδεικνύει ο καλλιτέχνης. Έτσι το θέαμα που μπορεί αυτός ο άνθρωπος να αποφεύγει στην καθημερινότητά του, εκεί υποχρεούται να το δει και να το επεξεργαστεί, με ότι συνέπεια μπορεί να έχει αυτό.

Σε ποιό βαθμό μπορεί ένας ερασιτέχνης φωτογράφος, δουλεύοντας μέσα από μια ομάδα, να κάνει τη δική του παρέμβαση στα τεκταινόμενα σήμερα;

'Ενας ερασιτέχνης φωτογράφος μπορεί να επέμβει στα σημερινά τεκταινόμενα αναδεικνύοντας μέσω της φωτογραφίας, βοηθούμενος από την στήριξη που του παρέχει μια ομάδα, τον ξεπεσμό της σημερινής κοινωνίας και την ατομικότητα που τη χαρακτηρίζει.                                                           Τόλης Κεσίδης

Τί σημαίνει για έναν  σκληρά εργαζόμενο Αφγανό μετανάστη η ερασιτεχνική ενασχόληση με τη φωτογραφία;    
Η φωτογραφία είναι μια διέξοδος από την καθημερινότητα, μέσα από την οποία ταξιδεύω και αισθάνομαι ότι είμαι ένα περιπλανώμενο μάτι... Είναι μια πρόκληση για εμένα  γιατί η χώρα αυτή έχει πολλά και διαφορετικά τοπία να αποθανατίσω!
Φασίλ Βαχίτ

Caroline May, Φωτεινή Παπαχατζή και Μαρία Πασχαλίδου «Πέρα από τα όρια του βλέμματος»

 (Περιοδικό 'Φιλμ Νουάρ' τευχ. 34  24-5-2012)   

(Συνέντευξη της κας Δόμνας Γούναρη,  μιας από τις επιμελήτριες της έκθεσης)

Πώς συναντιούνται μεταξύ τους στην έκθεση οι τρεις αυτές εικαστικές προτάσεις; 
 

Η έκθεση αποτελείται από τρία ανεξάρτητα ως προς το θέμα το οποίο διαπραγματεύονται πρότζεκτ. Παράλληλα και οι τρεις εικαστικοί δημιουργοί χρησιμοποιούν την φωτογραφία ως βασικό εκφραστικό μέσο ενώ η κάθε μια διευρύνει και συνδυάζει με το ξεχωριστά μοναδικό της ύφος τις τεχνικές μεθόδους και τα εννοιολογικά εκφραστικά όριά του. Ακόμη, η σύνδεση του λόγου με την εικόνα αποτελεί το πιο κοινό χαρακτηριστικό τους στοιχείο.

Παρατηρούμε ότι την τελευταία περίοδο στο πρόγραμμα του ΚΣΤΘ περίοπτη θέση έχει η φωτογραφία. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι εικαστικοί καλλιτέχνες της νεότερης γενιάς κάνουν εκτεταμένη χρήση αυτού του μέσου;           
                                                                                                                                               Το ΚΣΤΘ έχει ως βασικό στόχο την προβολή και προώθηση όλων των νέων μέσων καλλιτεχνικής έκφρασης. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί το εκτενές και πολύπλευρο αφιέρωμα στο animation και της βίντεο τέχνης, το οποίο διοργάνωσε και παρουσίασε τον Απρίλιο του 2011. Η φωτογραφία ως ένα από τα δύο ρεαλιστικά μέσα καταγραφής αποτελεί σημαντικό κομμάτι πολλών από τα πρότζεκτ εκείνα τα οποία θέτουν στο επίκεντρό τους την άμεση μαρτυρία και το ντοκουμέντο, ένα είδος με το οποίο καταπιάνονται πολλοί νέοι καλλιτέχνες σήμερα. 

Σε ποιο βαθμό εκφράζονται μέσα από το καλλιτεχνικό έργο τα χαρακτηριστικά μιας εποχής; 
 

Και οι τρεις εικαστικοί επί της ουσίας, καταπιάνονται με θέματα τα οποία χαρακτηρίζουν την σημερινή εποχή: Η Μαρία Πασχαλίδου με φωτογραφίες οι οποίες απεικονίζουν στιγμές της καθημερινής ζωής μέσα στο αστικό τοπίο προκαλεί την λεκτική αντίδραση του κοινού και το αφήνει να εκφραστεί μέσω ενός οικείου αντικειμένου πλέον για την εποχή μας, του πληκτρολογίου ενός Η/Υ. Η Caroline May εξετάζει μέσω του φωτογραφικού φακού τις συνθήκες διερεύνησης ομοφοβικών φόνων οι οποίοι διεπράχθησαν την τελευταία δεκαετία σε πάρκα του Λονδίνου ενώ τέλος, η Φωτεινή Παπαχατζή καταγράφει το επιβεβλημένο από τις δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης μοντέλο ιεράρχησης των εκδιδόμενων γυναικών της πόλης Σαλβαδόρ ντε Μπαΐα στη Βραζιλία.

Χριστίνα Βούλγαρη “Brain('s) remains”) (Περιοδικό 'Φιλμ Νουάρ' τευχ.30 26-4-2012)  

Πως ξεκίνησε η ιδέα για την έκθεση;
Αφορμή για τη "γέννηση" της φωτογραφικής αυτής ενότητας, στάθηκε η παράσταση "Tied Died" της Έλλης Τελεβάντου στο Τμήμα Θεάτρου του Α.Π.Θ. Η συμμετοχή μου σε αυτή και η διαρκής φωτογράφηση κατά τις πρόβες, των κεφαλιών που λειτουργούσαν ως σκηνογραφικά και περιγραφικά στοιχεία του έργου, με ενέπνευσε και με οδήγησε σχεδόν ασυναίσθητα μετά από λίγους μήνες, στο Brain('s) remains.  

Πώς ακριβώς εννοείτε το “Brain('s) remains”;
Μορφολογικά με την πρώτη ματιά παρατηρεί κανείς πως έχουμε να κάνουμε με το ανθρώπινο κεφάλι. Πρόκειται όμως απλώς για το περίβλημα. Με ενδιέφερε να αποδώσω την ιδέα της σκέψης και της μνήμης μέσα σε αυτό. Το μυαλό είναι η πιο δυνατή, πιο περίπλοκη μα και η τόσο πολύτιμη "μηχανή" μας. Τα πάντα παραμένουν και φωλιάζουν εκεί μέσα και όσο κι αν θέλουμε να διώξουμε καταστάσεις, μνήμες, πρόσωπα, εμπειρίες, λάθη και σωστά, πάντα παραμένουν υπολείμματα. Ίσως τελικά να μην πρόκειται καν για υπολείμματα, αλλά να χαράσσονται όλα αυτούσια και χωρίς τίποτα να λείψει. Από εκεί και πέρα, το πως ερμηνεύονται όλα όσα χαράσσονται ανεξίτηλα είναι προσωπική υπόθεση του κάθε μυαλού. Είναι ξέχωρη υπόθεση και μοναδική υπόθεση, όσο μοναδικός είναι ο κάθε άνθρωπος. Η ερμηνεία είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων για τον καθένα από εμάς. Με βάση αυτή τη σκέψη και το Brain('s) remains, δίνει ένα εφαλτήριο, ένα σύνολο που εν τέλει ο κάθε θεατής θα αποφασίσει και θα ερμηνεύσει πέρα από τις προθέσεις του δημιουργού και τις συνθήκες της δημιουργίας, αν το μυαλό παραμένει δυνατό, πληγωμένο, καθαρό, νηφάλιο ή θολό, αν κρατάει τα απαραίτητα υπολείμματα μνήμης ή αν κάνει πως ξεχνάει και διαγράφει. Θα το αφήσω στο θεατή και στο χρόνο να αποφασίσει, πέρα από το γεγονός πως εγώ ως δημιουργός αυτού του συνόλου, θεωρώ πως τίποτα δεν διαγράφεται από το μυαλό όσο και αν ψευδαισθητικά υποκρινόμαστε πως έχει χαθεί. Στην περίπτωση που κάτι έχει ξεπεραστεί, μένει το υπόλειμμά του ως βαθιά χαραγμένη εμπειρία και μπαίνει στο χρονοντούλαπο του μυαλού. Είναι όμως αυτό το απίστευτο συρτάρι που ανά πάσα ώρα και στιγμή με την κατάλληλη αφορμή μπορεί να ανοίξει με δύναμη. Αυτές μου τις σκέψεις θέλησα να μορφοποιήσω μέσα από τις εικόνες μου, παραμορφώνοντας αρκετά και επεξεργαζόμενη τις αρχικές φωτογραφίες.  

 

Τί ρόλο μπορεί να παίξει η τέχνη στην σημερινή πραγματικότητα;                                              Η απάντηση είναι τόσο αυθόρμητη, πηγαία, τετριμμένη μα και αδιανόητα διαχρονική. Η τέχνη μπορεί να διαδραματίσει σημαντικότατο ρόλο. Σε μία εποχή όπου το μυαλό μας και η ζωές μας μπλέκονται σε ένα κυκεώνα πληροφοριών, παιχνιδιών εξουσίας, πρακτικών και θεωρητικών προβλημάτων και καθημερινών ιστοριών "τρέλας", η τέχνη μπορεί και οφείλει να σταθεί απέναντι σε όλα αυτά παρηγορητικά, κριτικά και καταδεικτικά. Δεν μπορεί παρά να συνδέεται διαρκώς με τον άνθρωπο και τη ζωή, ίσως περισσότερο από ποτέ. Τέχνη, έμπνευση, προβληματισμός και συμμετοχή είναι η ίδια η ζωή. Έτσι λοιπόν, η καλλιτεχνική δραστηριότητα σε αυξημένους ρυθμούς και άμεση επαφή με τον άνθρωπο, δεν έχει παρά να φέρει ευεργετικά αποτελέσματα. Μην μεμψιμοιρούμε και μην απογοητεύομαστε. Έχω ακούσει πάμπολλες φορές τη φράση "Εδώ δεν έχουμε να βγάλουμε το μήνα...θα ασχοληθούμε με την τέχνη?" Δεν αμφισβητεί κανείς την αξία της καθημερινής επιβίωσης. Την ίδια στιγμή όμως, ας αναλογιστούμε και την αξία της τροφής του πνεύματος.

Έλενα Ανδρέου, Λιάνα Λεωνίδου, Χρύσα Μανδαλιάνου, Χριστίνα Σέρρου, Βίκυ Παπαγγελή, Αφροδίτη Τριανταφυλλίδου, Δήμητρα Χατζηπαύλου, Έλενα Δαλαμάνγκα, Βασίλης Μπατσιούλας, Παύλος Δημητρόπουλος "Φόβος... Εντός"                                                    (Περιοδικό 'Φιλμ Νουάρ' τευχ.26 15-3-2012)

Γιατί... "Φόβος εντός";

Όλα τα γεγονότα που διαδραματίζονται γύρω μας είναι σαν πρόσφορο έδαφος για την άναπτυξη του Φόβου. Ένα επίκαιρο συναίσθημα για το οποίο οι άνθρωποι αποφεύγουν να μιλήσουν. Εμείς μέσα από το φακό μας προσπαθούμε να αποτυπώσουμε, να εκφράσουμε και ίσως να απελευθερώσουμε με κάποιο τρόπο τους φόβους μας... Έλενα Ανδρέου

Τί είναι αυτό που ενώνει φωτογραφικά την παρέα σας;
Είμαστε μια ομάδα ανθρώπων τελείως διαφορετικοί ο ένας από τον άλλον, με διαφορετικές σπουδές, διαφορετικές δουλειές, αλλά με ένα κοινό παρονομαστή την αγάπη μας για τη φωτογραφία. Είναι η κοινή μας ανάγκη να αποτυπώσουμε σε μία εικόνα όσα δε μπορούμε να περιγράψουμε με λόγια... Χριστίνα Σέρρου

Τί θέση έχει η φωτογραφία στη ζωή σου στους δύσκολους αυτούς καιρούς;
Θα μπορούσα να το περιγράψω μόνο με μία λέξη, ΟΑΣΗ. Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς η φωτογραφία είναι ανάσες ζωής. Μαζεύονται στο κεφάλι σου όλα και χορεύουν σαν τρελά. Τότε παίρνεις το μαγικό όπλο (μηχανή), οπλίζεις και shootάρεις .. και ξαφνικά η τρέλα στο κεφάλι γίνεται εικόνα.. και εσύ κάθε φορα διώχνεις και κάποιο άλλο άσχημο από μέσα σου... κάθε φορά... παίρνεις ακόμη μια ανάσα. Βίκυ Παπαγγελή

Λυδία Δαμπασίνα "Party’s over-Starts over (Το γλέντι τελείωσε-Το γλέντι ξαναρχίζει)"  (Περιοδικό 'Φιλμ Νουάρ' τευχ.22 16-2-2012)

Πώς λειτουργεί ο γραπτός λόγος που ενσωματώνετε στις εικόνες σας;
Τα έργα απαρτίζονται από δύο ξεχωριστά μέρη - μια φωτογραφική εικόνα στο άνω μέρος και ένα κείμενο, που προέρχεται ως επί το πλείστον από τον ημερήσιο ελληνικό ή γαλλικό τύπο, τοποθετημένο στο κάτω μέρος. Η Anne-Laure Oberson, επιμελήτρια, γράφει: «Το κείμενο μπορεί να το κρατήσει ολόκληρο, εναλλάξει μπορεί να κοπεί από το περιβάλλον του, ένα μέρος μόνο να «πλαισιωθεί». Με αυτήν την πράξη παίρνει μια καινούργια ύπαρξη, όχι πλέον ενός άρθρου της εφημερίδας αλλά μιας φράσης που δημιούργησε η καλλιτέχνης, και αυτό παρ ‘όλες τις ακριβείς αναφορές στην πηγή του πρωτότυπου κειμένου. Πρώτα παρατηρούμε την εικόνα, λόγω της κυρίαρχης αναλογίας της, αλλά το κείμενο που διαβάζεται έπειτα γίνεται πλήρες μέρος της εικόνας, έως ότου το πέρασμα από το ένα στο άλλο εναλλάσσεται και δεν ξέρουμε πια ποιο προηγείται του άλλου.»

Με ποιο τρόπο χρησιμοποιείτε τη φωτογραφία στο έργο σας;
Οι φωτογραφίες είναι κατασκευασμένες (μέγεθος 170Χ125 εκ.), με αυστηρή ( ος 170Χ124 εκ.)μένες με αυστηρμετωπική λήψη.





Θεωρείτε ότι σ' αυτούς τους χαλεπούς καιρούς που ζούμε ο καλλιτέχνης μπορεί απλά να αρκείται στην κατάθεση του καλλιτεχνικού του έργου;
“Γιατί ουκ επ’άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος.” (Ματθ. 4,4) Αυτό ακριβώς εννοούσε ο Godard - ο οποίος μέχρι σήμερα εξακολουθεί τον πόλεμό του κρυμμένος - όταν είχε πεί για το “Νέο κύμα” κινηματογραφιστών : “ Ήμασταν σαν τους χριστιανούς στις κατακόμβες. Πιστεύαμε πως το σινεμά ήταν το ίδιο σημαντικό όσο και το ψωμί”.

Γιατί... "