Ο Γιώργος Διβάρης, εικαστικός καλλιτέχνης και καθηγητής στο Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων τεχνών, καθώς και στο Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Τέχνη και δημόσια σφαίρα» του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με αφορμή την εικαστική έκθεση «Η κατασκευή των εννοιών και των πραγμάτων», μιλάει στο TheOpinion και το Θανάση Ράπτη.
Με ποιο τρόπο αναδεικνύεται από τον καλλιτέχνη το κοινωνικό, το ατομικό και το πολιτικό, μέσα από τη χαοτική συνύπαρξη εννοιών, νοημάτων, μορφών, ετερόκλητων υλικών και τεχνικών;
Ο δημιουργός ενός έργου τέχνης εκτός από τις τεχνικές γνώσεις συνθέτει με τις εμπειρίες και τα βιώματά του από το περιβάλλον του, χρησιμοποιώντας και την σκέψη του και τα συναισθήματά του. Λειτουργεί δηλαδή ως σύνολη προσωπικότητα. Στην όλη διαδικασία κατασκευής του έργου συνυπάρχουν με έναν χαοτικό τρόπο οι σκέψεις του οι αντιλήψεις του για τον κόσμο, για την ίδια την τέχνη, για την κοινωνία, για την φύση, την πολιτική κ.ά. Όλα αυτά μορφοποιούνται ή και συμβολοποιούνται σε έργο.
Όσον αφορά την επιλογή των καλλιτεχνών, πιστεύετε ότι είναι πάντα σκόπιμο να γίνεται με βάση τους κοινούς τόπους και παραδοχές στη διαδικασία κατασκευής των έργων ή μπορεί να επιδιώκεται και το στοιχείο της έκπληξης με τη σύνθεση τελείως διαφορετικών απόψεων που αφορούν αυτή τη διαδικασία;
Όχι δεν υπάρχει συγκεκριμένος τέτοιος γενικός κανόνας για την επιλογή των καλλιτεχνών. Συνήθως οι ομαδικές εκθέσεις σήμερα έχουν συγκεκριμένο θέμα που έχει δοθεί από τον επιμελητή και επιλέγονται οι καλλιτέχνες που επεξεργάζονται έννοιες και φόρμες που “υπηρετούν” το θέμα της έκθεσης. Στην δική μας έκθεση στοχευμένα δεν υπάρχει άλλο θέμα παρά η ίδια η κατασκευή των έργων και η φόρμα τους που παράγει έννοιες. Αυτό το επιχειρούμε για να επικοινωνήσουν οι θεατές με την ωμή υλικότητα των έργων. Για αυτό και επιλέξαμε να δείξουμε τα έργα μας όσοι ήδη είχαμε κοινούς τόπους και παραδοχές στη διαδικασία κατασκευής των έργων, για να διευκολύνουμε τους θεατές σε αυτή τους την ανάγνωση. Και στην πραγματικότητα εγώ δεν λειτούργησα σαν επιμελητής αλλά σαν οργανωτής της έκθεσης των έργων μας.
Ο άνθρωπος-θεατής απολαμβάνει αυτό καθαυτό το αντικείμενο της τέχνης, ή το νόημα που ο ίδιος του προσδίδει;
Οι θεατές και δύνανται να απολαμβάνουν αν θέλουν αυτό καθαυτό το αντικείμενο της τέχνης, και να δίνουν νόημα που ο καθένας χωριστά προσδίδει. Στην πραγματικότητα η δημιουργία ενός έργου τέχνης δεν σταματάει με την κατασκευή του έργου τέχνης από τον καλλιτέχνη, οι θεατές με την σειρά τους δημιουργούν νοήματα που δεν είναι πάντα ταυτόσημα με του καλλιτέχνη καθώς επίσης ταυτίζονται ή διαφοροποιούνται με έργα και καλλιτέχνες. Όλη αυτή η πρόσληψη και η υποδοχή του έργου τέχνης από τους θεατές είναι εξίσου δημιουργική διαδικασία και ίσης αξίας με του καλλιτέχνη που παράγει τα έργα. Γι αυτό και οι δημιουργική διαδικασία παραγωγής νοημάτων από τους θεατές καθώς και οι επιλογές τους μπορεί να είναι καλές ή κακές όπως ένα έργο τέχνης.
