Πέμπτη 2 Μαρτίου 2023

2023 - Γιάννης Ζιώγας στο TheOpinion: «Τα εικαστικά έργα γίνονται πλανήτες και κόσμοι ενός σύμπαντος ιδεών»

 


Ο Γιάννης Ζιώγας, Ζωγράφος και Καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών Φλώρινας του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, με αφορμή την εικαστική έκθεση ‘Κάμπος/Πεδίο: η ενέργεια του κενού’, μιλάει στο TheOpinion και το Θανάση Ράπτη.

Ποιος ο ρόλος του Κενού που διαμορφώνεται ανάμεσα στον Κάμπο/αρχή και το Πεδίο/τέλος στην καλλιτεχνική δημιουργία;

Το Κενό διαμορφώνεται από τα συμφραζόμενα. Υπάρχει για να αναπτύσσονται οι ιδέες, λειτουργεί σχεδόν με αυτοθυσία∙ καθορίζει τις πραγματικότητες αλλά δεν φανερώνεται πουθενά. Το Κενό υποβόσκει στο ζωγραφικό πίνακα ανάμεσα στο πεδίο του έργου και στις εικονογραφικές αποτυπώσεις ή τις χειρονομιακές προβολές: είναι οι αμήχανες στιγμές πριν την απόθεση του υλικού, είναι τα διαστήματα του Πεδίου χωρίς καταγραφές, είναι η χρυσή λάμψη του αδόκητου φωτός που εκπέμπει ο Κάμπος. Κενό είναι αυτό το όποιο δεν φαίνεται αλλά υπάρχει.

 

Πώς πραγματεύονται το Κενό στο χώρο οι άυλες προβολές της σύγχρονης τέχνης;

Αν αναφέρεστε στα ψηφιακά έργα, διαπραγματεύονται και αυτά το Κενό στο χώρο όπως και τα έργα που έχουν απτό χαρακτήρα. Το Κενό, όπως αναφέραμε, δεν είναι ορατό∙ είναι μη ορατό και ταυτόχρονα υπάρχον. Τα εικαστικά έργα είτε ως απτή είτε ως άυλη ύλη έχουν ως κύριο υλικό τους τον κόσμο των ιδεών. Κι εκεί το Κενό έχει την ίδια διπλή υποβόσκουσα επίδραση: εκείνη της σημαίνουσας/λανθάνουσας πραγματικότητας.

 

Πόσο σημαντικός είναι στην επιμέλεια αλλά και τη λειτουργία των ίδιων των έργων ο ιδιαίτερος φωτισμός της έκθεσης και η μυστηριακή ατμόσφαιρα που δημιουργεί;

Η ανάπτυξη των έργων στον χώρο είναι από μόνη της μια εικαστική χειρονομία, μέρος κι αυτή της δημιουργίας. Ο μετασχηματισμός του λευκού κύβου (white cube) της αίθουσας σε χώρο ανάπτυξης των ιδεών που εκφράζουν τα έργα, αποτελεί μια από τις μεγάλες προκλήσεις της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Ο φωτισμός αποτελεί μια καθοριστική παράμετρο για κάθε έκθεση. Στην Κάμπος/Πεδίο η ενέργεια του Κενού επιλέχθηκε αυτό που η ερώτησή σας αποκαλεί «μυστηριακή ατμόσφαιρα». Ωστόσο αυτός ο ιδιαίτερος φωτισμός κινείται πέρα από το μυστηριακό∙ αναφέρεται σε μια ενοποίηση των δεκάδων τετραγωνικών της Αίθουσα Περιοδικών Εκθέσεων ‘Κυριάκος Κρόκος’ του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού του, και στον μετασχηματισμό του χώρο σε Κενό, κάτι αντίστοιχο με το Κενό του διαστήματος.  Τα εικαστικά έργα γίνονται πλανήτες και κόσμοι ενός σύμπαντος ιδεών.

Ο θεατής βιώνει τη  περιήγηση στην έκθεση ως ένας ταξιδιώτης ιδεών, ένας πλάνητας στοχασμών κινούμενος σε αυτό το σύμπαν.

 

Υπάρχει χώρος για το Πεδίο και τον Κάμπο σήμερα;

Το «σήμερα» στην Τέχνη είναι μια μόνο από τις πολλαπλές διαστάσεις όπου αναπτύσσονται οι έννοιες, οι ιδέες και οι φόρμες των καλλιτεχνικών έργων. Υπάρχουν το «παρελθόν», το «μέλλον», το «τώρα», το «επέκεινα» και τόσες άλλες διαστάσεις. Το Πεδίο και το Κενό συναντάν οριζόντια όλες αυτές τι διαστάσεις. Το Πεδίο και ο Κάμπος αποτελούν τις δύο διαρκείς οθόνες που αναμένουν στο σήμερα, στο παρελθόν, στο μέλλον, στο τώρα, στο επέκεινα∙ το Πεδίο αναμένει την ύλη και ο Κάμπος τις ιδέες να επενεργήσουν για να σχηματίσουν το έργο. Το Πεδίο και ο Κάμπος είναι πάντα εκεί, συνιστούν το μη μεταβαλλόμενο τώρα της Τέχνης.